Σας ενημερώνουμε για την τροποποίηση της ΥΠΑΣΥΔ 2014-2020 με αριθ. 137675/EΥΘΥ1016, η οποία δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 5968/Β/31.12.18, και αφορά στους εθνικούς κανόνες επιλεξιμότητας δαπανών για τα προγράμματα του ΕΣΠΑ 2014 – 2020, στους ελέγχους νομιμότητας δημοσίων συμβάσεων συγχρηματοδοτούμενων πράξεων ΕΣΠΑ 2014-2020 από Αρχές Διαχείρισης και Ενδιάμεσους Φορείς και στη διαδικασία ενστάσεων επί των αποτελεσμάτων αξιολόγησης πράξεων. Αυτή η υπουργική απόφαση αντικαθιστά την προηγούμενη ΥΠΑΣΥΔ με αριθμ. 110427/EΥΘΥ/1020/20.10.2016 (ΦΕΚ Β΄3521). Η ΥΠΑΣΥΔ τροποποιήθηκε προκειμένου να ενσωματωθούν οι αλλαγές που επέφερε ο «Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1296/2013, (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 1304/2013, (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) αριθ. 283/2014 και της απόφασης αριθ. 541/2014/ΕΕ και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012», γνωστός ως κανονισμός «Omnibus». Ο Omnibus αντικατέστησε τον ισχύοντα δημοσιονομικό κανονισμό και ταυτόχρονα τροποποίησε διάφορους κανονισμούς των ΕΔΕΤ, όπως τον Κανονισμό Κοινών Διατάξεων, τον Κανονισμό ΕΤΠΑ και τον Κανονισμό ΕΚΤ. Στο μεγαλύτερο μέρος τους οι νέοι κανόνες έχουν εφαρμογή από 2/8/2018, ενώ ορισμένοι εφαρμόζονται αναδρομικά (από 1/1/2014 ή 1/1/2018). Επιγραμματικά, οι βασικότερες αλλαγές που έχουν επέλθει στους Κανονισμούς των ΕΔΕΤ και  μεταφέρονται στους εθνικούς κανόνες επιλεξιμότητας, αφορούν στην εισαγωγή και επέκταση των δυνατοτήτων εφαρμογής επιλογών απλοποιημένου κόστους στη διαχείριση των πράξεων επιχορηγήσεων, οι οποίες αναδεικνύονται ως το κατ’ εξοχήν εργαλείο απλοποίησης. Ειδικότερα:

• Εισάγονται περισσότερες «έτοιμες ή off the shelf» επιλογές απλοποιημένου κόστους οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα, χωρίς καμία ανάγκη εκ των προτέρων τεκμηρίωσης, και γίνονται διαθέσιμες σε όλα τα ΕΔΕΤ.
• Ρυθμίζονται με μεγαλύτερη ασφάλεια (λόγω ειδικού άρθρου που εισάγεται στον Omnibus) τα ζητήματα επιλεξιμότητας και δήλωσης των αμοιβών προσωπικού, μιας μεγάλης και δύσκολης διαχειριστικά κατηγορίας δαπανών η οποία ενέχει υψηλό κίνδυνο διορθώσεων, αφού οριοθετείται περαιτέρω η αντιμετώπισή της ως επιλογή απλοποιημένου κόστους.
• Καταργείται το ανώτατο όριο των 100 χιλ. € για τα κατ’ αποκοπή ποσά αφήνοντας μεγαλύτερο πεδίο εφαρμογής για τη συγκεκριμένη επιλογή.
• Επεκτείνεται ωστόσο η υποχρεωτική χρήση επιλογών απλοποιημένου κόστους, εκτός από τις πράξεις ΕΚΤ μέχρι 50 χιλ. €, σε όλες τις  πράξεις του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ των οποίων η δημόσια στήριξη δεν υπερβαίνει τα 100 χιλ. €. Η υποχρεωτικότητα αφορά πλέον και τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας. Για την ομαλή αντιμετώπιση των νέων συνθηκών υποχρεωτικής χρήσης εισάγονται παράλληλα αφενός απλουστευμένοι τρόποι για τον καθορισμό επιλογών απλοποιημένου κόστους (σχέδιο προϋπολογισμού) και αφετέρου δίνεται δυνατότητα χρήσης μεταβατικής περιόδου της εφαρμογής της.
• Εισάγεται νέα επιλογή για χρηματοδότηση που δεν συνδέεται με τις δαπάνες των πράξεων, αλλά βασίζεται στην εκπλήρωση καθορισμένων προϋποθέσεων ή στόχων (λεπτομέρειες θα καθοριστούν σε κατ’ εξουσιοδότηση πράξη της ΕΕ).

Επιπλέον, στη βάση της επιχειρούμενης απλοποίησης εισάγονται επιμέρους ρυθμίσεις σε διάφορα ζητήματα και ειδικότερα:

• πράξεις που παράγουν καθαρά έσοδα: εξαιρείται το ΕΤΘΑ (από 1/1/2014) και η εξοικονόμηση λειτουργικών δαπανών που προκύπτει από μέτρα ενεργειακής απόδοσης,
• επιλεξιμότητα πράξεων βάσει της γεωγραφικής θέσης: κατ’ αναλογία κατανομή δαπανών βάσει αντικειμενικών κριτηρίων για οριζόντιες πράξεις παροχής υπηρεσιών,
• τεχνική βοήθεια: απλουστεύσεις για την τεχνική βοήθεια των ΚΜ, χρήση των ΕΔΕΤ για πράξεις τεχνικής βοήθειας που είναι επιλέξιμες στο πλαίσιο άλλου Ταμείου, δυνατότητα απευθείας ανάθεσης στην ΕΤΕπ, σε διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και σε κρατικές τράπεζες, δυνατότητα κατανομής δαπανών τεχνικής βοήθειας κατ’ αναλογία, λαμβάνοντας υπόψη τις αντίστοιχες κατανομές στις διάφορες κατηγορίες περιφερειών του ΕΠ,
• μεγάλα έργα: καθορισμός προθεσμίας για αξιολόγηση ποιότητας από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες (IQR) και δυνατότητα δήλωσης δαπανών από την έναρξη του IQR,
• διαθεσιμότητα των εγγράφων: διευκρίνιση ότι όταν τα έγγραφα φυλάσσονται σε κοινά αποδεκτούς φορείς δεδομένων δεν απαιτούνται τα πρωτότυπα.

Πλέον των ανωτέρω αλλαγών,

• τροποποιήθηκαν εθνικές προβλέψεις με τις οποίες καθίσταται επιλέξιμη η αγορά  μεταχειρισμένου εξοπλισμού στο πλαίσιο επενδυτικών σχεδίων και η δαπάνη για συντήρηση και αγορά αναλωσίμων που αφορούν στην ορθή λειτουργία υφιστάμενου εξοπλισμού ο οποίος χρησιμοποιείται για τις ανάγκες εκτέλεσης έργων,
• εισήχθησαν απλουστεύσεις στους όρους υλοποίησης έργων τα οποία εκτελούνται από περισσότερους του ενός φορέων,
• ενσωματώθηκαν ρυθμίσεις για τη δυνατότητα συμμετοχής σε συγχρηματοδοτούμενα έργα φυσικών προσώπων με νέες μορφές απασχόλησης που έχουν ήδη θεσμοθετηθεί στο εθνικό δίκαιο και διευκρινίστηκαν ζητήματα επιλεξιμότητας αποζημιώσεων που συνδέονται με συγκεκριμένες κατηγορίες ενεργειών,
• για λόγους πληρότητας, προστέθηκε νέο άρθρο (άρθρο 38Γ) το οποίο συνοψίζει τους βασικότερους κανόνες επιλεξιμότητας για τα χρηματοδοτικά μέσα. Οι διατάξεις αυτές έχουν μεταφερθεί από τον Καν. 1303/2013 και από τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό 480/2014.

Τέλος, ενσωματώθηκαν επιλογές απλοποιημένου κόστους για μεγάλες δράσεις του ΕΚΤ που μελετήθηκαν από την υπηρεσία μας και έχουν εγκριθεί από την ΕΔΕΛ προκειμένου να χρησιμοποιηθούν άμεσα από τα ΕΠ. Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (Ως τροποποιήθηκε και ισχύει) Εγχειρίδιο διαδικασιών 2014-2020 (ως τροποποιήθηκε και ισχύει)